- غبن الیسیر (غَ نُلْ یَ)
غبن یسیر. آنچه مقومی بدان تقویم کند. (از تعریفات جرجانی). غبن در شریعت دو قسم است: غبن فاحش و غبن یسیر. در جامعالرموز در کتاب وکالت در فصل ’لایصح بیع الوکیل’ گوید: نرخ آن است که همگی مقومان آن را تقویم کنند، و آنچه فقط یک مقوم نه همه آنان آن را تقویم کند غبن یسیر نامیده شود و اگر اصلاً به تقویم مقوم نرسیده باشد آن را غبن فاحش خوانند و این است قول درست، و فتوی نیز بر آن است و بیرجندی گفته: نرخ آن است که بیشتر مقومان آن را تقویم کنند، و آنچه را اندکی از مقومان تقویم کرده و میزان از آنچه بیشتر مقومان نرخ نهاده اند افزون است، غبن یسیر نامند، که مردم بدان همدیگر را غبن زنند. و اگر چنان افزون باشد که هیچ مقومی تقویم آن نکرده باشد آن را غبن فاحش خوانند، و مردم بدان همدیگر را غبن نزنند. و بنا به روایت جامع از محمد رحمه اﷲ، غبن یسیر نیم عشر یا کمتر است. و در خزانه گوید: غبن یسیر در حیوان ده نیم، و در عروض ده یازده است. و از حسن عکس آن نقل شده است. و گفته اند: در عرض ده نیم، و در حیوان ده یازده، و در عقار ده دوازده است. و تمرتاشی گفته: به عقیدۀ بعضی در همه آنها ده نیم است. (کشاف اصطلاحات الفنون)
